АНХНЫ ЗАХИА
2008 оны 04 сарын 18.
№34, Камерун улс, Доуала.
Сайн байцгаана уу? Аав, ээж, ах, эгч, дүү нараа. Хэдийгээр аялсан улс бүрийн нийслэлээс ил захидал явуулж байгаа ч, жоохон цаасан дээр бодож буй бүх зүйлээ багтаан бичиж чадахгүй байсаар 2 жил 6 сарыг ардаа өнгөрөөчихжээ. Миний аяллын тэмдэглэлүүдийг блог дээрээс та бүхэн уншаад, хүүгийнхээ бэрхшээлийг хэрхэн давж сурч байгааг харж байгаа байх.
Кэйп Таун хотод байхад илгээсэн та хоёрын захиаг хааяа ганцаардсан үедээ нээж дахин дахин унших үнэхээр сайхан байдаг. Бараг цээжилсэн гэх үү дээ. Та хоёрын бичгийн хэлбэрийг мартахааргүй.
Энэ захиаг би Камерун улсын нийслэл Яоундэ хотод Нигери улсын виз аваад, замдаа гарахын өмнө бичиж байна. Нигери улсаас яагаад ч юм бага зэрэг эмээж, болгоомжилж байна. Миний хамгийн хэцүү үе болж магад гэж бодоод анхныхаа энэ захиаг бичихээр шийдлээ. Блог дээрээ бас тавья. Манай гэр бүлд нуух зүйл байгаа биш. Аялалд тулгарч буй асуудал бэрхшээлүүдээ хуваалцах хүнгүй ганцаараа удаан хугацаанд байх үнэхээр хэцүү юм. Бэтгэрэх гэж яг юу гэсэн үг юм бэ?
Долоо хоногийн өмнө Нигерийн виз хүстэл, заавал Монголын Засгийн газраас иргэндээ виз тавьж өгөхийг хүссэн хүсэлт гаргасан албан бичиг Камерун дахь Нигер улсын Элчин сайдын яаманд илгээх ёстой гэсэн шаардлага надад тавьсан нь та нарыг дахиад л хүний өмнө царайчлахад хүргэсэн үү?
Элдэв албан бичиг, хүсэлт, хөрөнгийн баталгаа гээд хичнээн их төвөг та нарт гаргаж байна аа? Хүү нь энэ аяллын үед улс бүрт шахуу ийм асуудалд орж байна. Бараг дасаж, аргыг нь олж сурч байна даа. Гадаад харилцаа сул улсын иргэн байх гэдэг үнэхээр хэцүү юм аа. Хэзээ бид Монгол улсынхаа паспортоо бариад дэлхий ертөнцөөр чөлөөтэй аялдаг болох бол оо. Хэдийгээр улс дотроо иргэний үнэмлэхээр чөлөөтэй зорчиж болдог болсон ч “гадаад паспорт” гэж үгнээс салж чадахгүй юм.
Та нар Гадаад хэргийн яамнаас миний аяллыг дэмжихийг хүссэн захиаг арай гэж хөөцөлдөн авч Доуала-гийн Нигерийн консул руу илгээх үед, би тэнд очиж, төвөггүй виз авах итгэлтэй байсан ч бас л элдэв ноо тоочоод өгөөгүй. Төвөгтэй байгаа биз?
Хэдийгээр миний паспорт Монгол Улсын Албаны гэсэн бичигтэй байсан ч тэд –Монгол оо? Хаана байдаг юм? Хэний харъяа юм? гэх мэтчилэн дипломат ёсонд муухай санагдахаар асуултууд асууж байлаа. Визний нэрсийн жагсаалтыг хараад Нигер улс Монгол Улсын иргэд хоорондын зорчих тохиролцоо хийгээгүй байна гээд татгалзсан. Тэгээд ярьж, гуйж, найрч байж арай гэж виз авхаар болсон. “Монгол аль улстай ойрхон юм?” гэсэн асуултад “Орос, Дундад Улсын хооронд байрладаг” гэж хариултал -“Тэгвэл чамаас Оросын иргэнтэй адил 700 франк (160$) хураамж авах уу? эсвэл Дундад Улсын иргэнтэй адил 500 франк (120$)-ын хураамж авах уу?” гэсэн. Тэр үед би юу гэж хариулахаа мэдэхгүй байлаа. Визээ авахын тулд төлбөр хямдаар нь Жунгаагийн иргэн гэж өөрийгөө бичих болж байна уу? гэж бодсон. Хэрвээ тэгэх юм бол миний Монгол Улсын иргэн гэдэг бахархал маань юу болох билээ!
“Монгол Улсаас дэлхийг тойрох аяллыг ганцаараа анх удаа хийх гэж оролдож байна, миний аяллыг дэмжээд манай Гадаад харилцааны яам хүртэл албаны паспорт олгосон байгаа биз дээ. Виз авах гэж 4 хоног энд хүлээж байна. Манай Гадаад харилцааны яам хүртэл Note Verbale бичгийг танай Консулын газрын хаягаар факс явуулсан” гэж нөхцөл байдлыг тайлбарлах гэж хичээх үед “Чи энэ бичигтээ миний нэрийг дурдаагүй байна шүү дээ” гэх нь тэр. Албан ажлаа мэдэхгүй хүмүүс яаж ийм чухал ажилд ордог байна аа”.
“Би энд огт ирж үзээгүй хүн Таны нэрийг яаж мэдэх билээ. Тэр тусмаа алс хол байгаа манай Гадаад харилцааны яамныхан яаж таны нэрийг мэдэж бичиг дээр оруулах билээ!” гэж би аргаа баран хэлсэн. Монгол улсын албаны паспорттой хэрнээ хүний өмнө бөхөлзөн царайчлах, гуйх ямар хэцүү байдаг юм бэ.
Өмнө нь Ботсван дахь Намибийн Элчин сайдын яаманд визэнд ортол, хаа хамаагүй цаашдын аяллын бичиг энээ тэрээ нэхээд, “Ийм паспорттой бол ажлын виз хүсэх ёстой, тэгэхийн тулд Засгийн газраасаа бичиг, сэтгүүлчийн бичиг, очих газраа товлон заасан бичиг авчир” гээд 2 сар гаруй намайг чирэгдүүлсэн. 20 гаруй улсын нэртэй цаасан дээр “Эдгээр улсууд визгүй зорчино! Харин жирийн жуулчин 30$ төлөөд өдөртөө виз авчхаж болно” гэсэн хялбар визний журамтай улс хүртэл намайг гацааж, их хэмжээний зардал гаргуулж байна. Гэр бүлийнхээ сүүлийн хэдэн жилийн бүх төсвийг Монголын түүхэнд үлдэх Дэлхийн бадарчлалдаа зориулж байгааг ойлгодог хүн манайд байдаг ч болоосой, тээ?
Монгол Улсын албан паспорттой хүнд ингэж хандаж, тоохгүй байхад, жирийн паспорттой хүн аялах гэж ямар их бэрхшээлүүдийг туулдаг бол оо? Зарим улсууд “Чи тагнуулч юм бил үү” гэж хардаж, сэрдэж байна. Конго, Киншасад нууцаар зураг дарж байгаад тагнуулынхан баривчлагдах шахсан. Арай гэж мултарсан шүү. Хэ хэ.
Монгол Улсын иргэнд ийм асуудлууд тогтмол гарч байна! гэж Гадаад харилцааны яамандаа мэдэгдмээр байгаа ч намайг юу хийж явааг ойлгож, дэмжих хүн үгүй л болов уу. Манай жирийн иргэд байтугай тусгай албан хаагчид гадагшаа явахдаа ийм төрлийн бэрхшээлүүдтэй байнга тулгарч байдаг байх.
Нигерийн Консулын хүн: “Би чамд виз өгөхгүй ч байсан болно шүү дээ!” гэж хэлэх үед хэрэг хийгээгүй хэрнээ “виз өгчих л дөө” гэж гуйх үнэхээр гутамшигтай санагдсан шүү. Сүүлийн 2 жил хагасын турш иймэрхүү л маягаар улсуудын хилийг давж явна.
Тугал ч хариуулна, Туг ч барина гэдэг байх аа?
Нигерийн Элчин сайдын яаманд шаардах, нэхэх, гуйх хослон байж арай гэж виз авахаар болтол нарийн бичиг нь орж ирэн миний паспортыг үзээд “Өө! Энэ чинь 1 жилийн хугацаатай паспорт юм байна шүү дээ! 2 сарын дараа дуусахаар байна, виз олгож болохгүй” гэх нь тэр.
“Энэ бол албаны паспорт! 1 жилээр өгч цааш сунгуулах хэрэгтэй байдаг юм!” гэж та хоёрын ногоон паспортын туршлагаас хэлэх үед: “Үгүй, болилоо! Яоундэ нийслэлийн Элчин сайдын яамнаас виз хүс!” гээд намайг өрөөнөөс үдсэн. Өдөр бүр, алхам бүрт гэр бүлийн төсвийг зараад байгаа болохоор, ийм төрлийн асуудлуудад үнэхээр их уурлах юм. Дахиад л буцаж явна, буудал унаанаас эхлээд ямар ч орлого хийхгүй, зардлууд гараад л байна. Гэхдээ та нарын итгэл барагдахгүй байгаад баяртай байна.
Би тухайн үед дургүй хүрсэн уураа бариад: “Төвөг болсонд уучлаарай. Цаг гаргасанд баярлалаа” гээд өрөөнөөс нь гарсан. Уураа барьж, ухаан гаргасан.
Тухайн консултай уулзаж байх үед найз охин нь өрөөнд орж ирж, тэр хоёр миний өмнө болсон явдлуудаа ярьж “Би чамд гомдсон шүү!” гэх хувийн асуудлаа ярилцаж байсан нь үнэхээр сонин. Гадны хүн байхад элдэв зүйлсээ яриад л. Нутгийн соёлд ийм зүйл энгийн байдаг бололтой. Өндөр хөгжилтэй улсын төлөөлөгч байсан бол юун хүүхэн! Холын гийчнийг цайгаар дайлах байсан биз! Тэ?
Оросын иргэн шиг виз авах уу? Дундад Улсын иргэн шиг виз авах уу? гэсэн өгүүлбэр намайг маш их зүйл бодоход хүргэлээ. Би тэдгээр дипломат ажилтнуудыг буруутгахыг хүссэнгүй. Бидний бодит байдал үнэхээр өрөвдөлтэй байна шүү дээ! Ганц Нигери улсад биш, Монголдоо ч бид үүнээс их бэрхшээлтэй байна. Аль нэг улс руу аялж үзэхийн тулд дотны хүндээ хүртэл хэлдэггүй гэр бүлийн эдийн засгийн болон хувийн нууцаа дэлгэн.
3 долоо хоногийн өмнө Экваторын Гвиней улсын Элчин сайдын яаманд виз хүсээд бас л хана мөргөж буцаж билээ. Консулын ажилтан нь: “Чи Испанийн Элчин сайдын яаманд очиж тэндээс бичиг авчир!” гэсэн. Би мөчөөгөө өгөлгүй: “Би Испанийн Элчин сайдын яаман дээр очоод: Та нар надад Экваторын Гвиней улс руу зорчихыг зөвшөөрсөн бичиг өгнө үү? гэж гуйх болж байна уу. Танай улс чинь Испанийн хараат байхаа больсон биз дээ!” гэж асуух үед, тухайн газрын визний албаны хүн “Бид танай орны талаар ямар ч мэдээлэлгүй тул Испанийн Элчин сайдын яамны баталгааны бичиг авчирч байж асуудлыг ярилцана” гэж байсан.
Дараагийн бадарчидад “Аан? Хаана байдаг юм?” гэдэг асуултуудад тогтмол хариулахад бэлэн байхыг захимаар байна.
Нигерийн виз татгалзсан тэр өдрөө автобусанд сууж буцаад Яоундэ нийслэлд ирж, даваа гараг хүртэл 3 өдөр хүлээгээд өнөөдөр Элчин сайдын яамнаас найрч байж арай гэж виз авлаа. Үнэгүй өгсөн гээд боддоо.
Миний тэмдэглэлийг уншдаг зарим хүмүүс “За юун сүртэй юм, хэн ч дэлхийг тойрч аялж чадна шүү дээ! Гадаадын өчнөөн хүмүүс ийм аялал хийдэг” гэж бичиж байгааг та нар сэтгэгдлээс уншиж байгаа байх.
Тэдгээр хүмүүс энгийн паспорттой 28 орныг туулаад, албаны паспорттой 7 орныг туулахдаа ямар бэрхшээлүүд тулгарч байсныг сүүлд номоос минь уншаад зорьсондоо хүрэх гэж, Монголоо газар бүр таниулах гэж, дараа дараагийн монголчууддаа ногоон гэрэл асаах гэж яаж гүрийж, тэмцэж байгааг минь ойлгох байх. Зөвхөн Америк, Япон, Европын визэнд унаад амьдрал найдлагагүй болсон мэт боддог хүмүүс манайд олон шүү дээ.
“Бид Европын иргэд биш, Америк Япончууд ч биш, гадаад харилцаа султай Монгол Улсын иргэд. Түүнийгээ санаж байх хэрэгтэй!” гэж аяллын хүнд зовлонг ойлгодоггүй зарим нэг хүмүүст зориулаад хашгирах юмсан. Хааяа үнэхээр уур хүрэх үе байдаг шүү.
Гадаад харилцааны энэ асуудлыг хэрхэн шийдвэл, дараа дараагийн Монголчууд дэлхий ертөнцөөр эрх чөлөөтэй аялж, ажил хэргээ бүтээж болдог болгох тухай өдөр бүр бодож байна. Юуны түрүүнд улсынхаа эдийн засгийг сэргээгээд, тэгээд ямар нэгэн байдлаар дэлхий дахинаа таниулах хэрэгтэй байна.
Бусад орны аялагчид надаас “Хэрвээ чи аяллын үед асуудалд орвол танай Элчин сайдын яам хаана байгаа юм бэ?” гэж асуух юм. 54 улстай Африк тивд “ганцхан Египетэд” гэж хариулах үнэхээр гутармаар. “Хэрвээ чамд асуудал гарвал танай улсын иргэний асуудлыг аль улсын Элчин сайдын яам хариуцдаг юм?” гэх асуултад би чимээгүй өнгөрдөг, үнэхээр асуудалд орох юм бол аль ч улсын Элчин сайдын яам намайг хамгаалахгүй шүү дээ! Хумхаа туссан байхдаа сайндаа л гэр рүүгээ мессэж бичихээс өөр юу ч хийж чадахгүй байсан.
Энэ захиагаа би буудлынхаа өрөөнөөс бичиж байна. Гомдоллож байна гэж битгий бодоорой. Хүү нь эцсийг нь хүртэл явах эрч хүчтэй хэвээр байна шүү. Гагцхүү амьдрал дээр ямар бэрхшээлүүд гарч буйг үнэнгээс нь бичмээр санагдлаа. Утсаар ярихдаа бүх зүйлийг дэлгэрэнгүй хэлж чаддаггүй тул.
Үнэхээр манай улсын гадаад нүүр царай гээд байх зүйл Их хаадын нэрээс өөр байхгүй юм шигээ. Зарим хүмүүст Халимын холбоонд элссэн шиг л харагдаж байгаа байх л даа.
Аав тань руу яриад “Аав! манай харилцааны сайд…!” гэж ажил хэргийн талаар асуух гэтэл “Түүнээс хойш 3 удаа солигдсон шүү дээ” гэж аргаа барсан маягтай хариулахад би гайхсан. Гадаад харилцааны яамны сайдын суудал 3 удаа солигдоно гэдэг чинь юу гэсэн үг билээ? Бид тогтвортой гадаад бодлого явуулж чадахгүй болсны жишээ мөн үү? Ааваа! Ах бид хоёр багадаа 19:30 цагийн мэдээг өвөр дээр тань суугаад үздэг байснаа байнга санадаг. Тухайн үед олон улсын байдлыг бүрэн ойлгодоггүй байсан ч зах зухаас нь суралцаж эхэлж билээ. Ямар сайндаа ээж таныг мэдээнээс салгаж чадалгүй хамт хоолоо идэх гэж хажууд хүлээж суудагсан. Анголын дайны тухай мэдээг би өнөөг хүртэл санаж байна. Аль 15 гаруй жилийн өмнө сонсож байсан улсдаа хөл тавих маш сонирхолтой байсан. Дайны дараах хүүхдүүд гэж жижигхэн тэмдэглэл хүртэл бичсэн, та нар уншаарай!
Та их сургуулийн багшийн бага цалингаараа өдөр бүр 3-4 сонин захиалж уншиж байх үед би бас түүнээс нь гарчиглаж, Монголд яг юу болоод байгааг гадарлахыг хичээж байж билээ. Хуучин аль дарга дэвшиж байгаагаас Монгол улс ямар чиг баримжаатай явахыг мэддэг байсан бол өнөө үед та хүртэл төөрөлдсөн байгааг бодоход Монгол эх оронд маань яг юу болоод байна аа? Монголчууд 5 минут ч болов зогсоод “Бид яг хаашаа яваад байна аа?” гэж өөрсдөөсөө асуугаасай!
Габонд ирээд тань руу залгахад “Миний хүү түүхийн сэдвээр их бичих боллоо. Хэзээнээс ийм түүх сонирхдог болчхов оо?” гэж асуухад би “Ааваа, өрөөнийхөө ханаар дүүрэн түүхийн номтой айлд өссөн хүүхэд өөр юу хийх билээ!” гэж хариулсан. Та бод л доо, машин засдаг хүний хүү машин гэдгийг бүрэн мэддэггүй юмаа гэхэд бусад хүүхдүүдээс илүү байна шүү дээ! Бас өнөө цагт интернэт гэдэг дэлхийн мэдлэгийн сан руу Ээж Та хоёрын олгосон англи, орос хэлийг ашиглаад хүссэн зүйлээ мэдэж авч болж байна. Хүнээс асуух ч шаардлагагүй.
Өчигдөр унтахын өмнө Таны номын сангийн доод 2 эгнээнд байдаг номуудыг дараалал байрлалыг нь санахыг хичээлээ. Хүүхдүүд олоход хялбар гээд ямагт тэр хоёр эгнээгээр дүүрэн Энциклопедиа болон гадаад орны түүх, газар зүй, гадаад хэлний номын цуглуулга байдагсан. Харин баруун эгнээний дээгүүр Монголын үлгэр домог, түүхийн бүх баримт мэдээллүүд байсан. Одоо хэвээр үү? Орос хэлээр кирилл цагаан толгойг сурсан болохоор, кирилл Монгол хэлэндээ эргэж ороход хэцүү хэвээр байна. Ялангуяа Эрхүүгээс бид эргэн ирэх үед Монгол бичгийн туршилтыг бидний үе дээр хийсэн болохоор. Кирилл монгол, монгол бичгийн дүрэм дээр учраа олохгүй л байна. Тэгээд дээрээс нь Ханз дүрс, Хирагана, Катагана гэх гурван цагаан толгой ашгилдаг Япон хэл, Латин үсэг ашгилдаг Англи хэл…
Хааяа илүүчилсэн мөнгөө хүүхдүүддээ хэрэг болох үед өгнө гээд номын завсраар хавчуулчихаад, сүүлд нэрийг нь мартаад олохгүй байна гэж бид нараар хайлгуулдаг байж билээ. Хадгалсан мөнгийг олох гэж хамаг номыг нэг бүрчлэн нэгжиж, ёстой залхуурдаггүй байсан шүү! Эргүүлж тойруулахдаа заримдаа мөнгө олно, ихэнхдээ олдоггүй байсан. Эсвэл та дандаа мөнгө тэнд хадгалдаггүй байсан юм уу? Зүгээр л хүүхдүүдээ номонд дуртай болгох гэж тэгсэн үү? Зүгээр сууж байхдаа хүртэл тэр далд хийсэн мөнгийг олох гэж номыг эргүүлж байхдаа сонирхолтой зургууд, маш хэрэгтэй мэдээллүүдийг цуглуулж байсан юм шүү дээ! Намайг бага байх үед харамсалтай нь кирилл монгол дээр сонирхолтой, танин мэдэхүйн ном ховор байсан.
Дэлхийн 2-р дайны үеийн Японы цэргийн ном, тухайн үед магтдаггүй байсан Америкийн тухай ном та бичсэн байсныг олж байж билээ. Бид номын санг өөр өөр өрөөнд зөөж, гадагш дотогш шилжүүлж байхад тэр хэдэн хүүхдийн танин мэдэхүйн номуудын дараалал, байрлалыг огт өөрчилдөггүй байсныг би саяхнаас л ойлголоо! Хүмүүжил гэдэг програмыг эмээ, өвөө, ээж Та нар сонин аргаар суулгаж байсан байна шүү.
Тэртээ бага байхад “Атлас Мира” гэдэг ногоон хавтастай ном бэлэглэснээр өнөөдрийн дэлхийг тойрох аяллын санааг миний оюун санаанд өгсөн гэж бодохоор! Ах бид хоёр шалан дээр хэвтчихээд тэр улс руу явъя! гээд хуудас эргүүлээд л очиж байж билээ. Гэтэл дэлхий тийм ч жижиг, туулахад амар биш юм байна гэдгийг одоо л ойлгож байна.
Ааваа! Та өдөр бүр ширээний ард сууж, Монголын өнгөрсөн түүх, ерээд оноос хойш өнөөдрийг болтол болж буй үйл явдлыг тэмдэглэж буй таны бичлэг, номууд хойч үеийнхэнд 1990-2000 оны үеийн алдаа оноог ойлгуулж, дахиад алдахгүй байх, амжилтад хүрэх арга замыг нь зааж өгнө гэдэгт итгэж байна. Таны мэргэжлийн хүнийг оросууд “Летописец” гэж нэрлэдэг юм байна лээ. Манайхаас бусад, өндөр хөгжилтэй улсуудад ийм хүмүүс маш нэр хүндтэй байдаг юм байна.
Бороотой ч бай, хүйтэн ч бай хоёулаа гудамжны нарийн урт замаар цаг гаруй алхаж эх орны маань хүмүүсийн амьдрал, гэр бүлийн цаашдын төлөвлөгөөний талаар ярилцдагсан. “Монголд яг юу болоод байна аа?” гэж ярилцан, хамтдаа нэг өдөр гэрийн гадаа алхахсан.
Ерээд оны хямрал эхлэх үед, Зөвлөлтөөс ирээд Их сургуульд багшилхад Танд сарын цалин гуч дөч орчим доллар өгч байхад би үнэхээр гайхаж байсан. Гэтэл өнөөг болтол манай төр ард түмний оюунлаг талыг үгүйсгэж, мөнгө бүхний түлхүүр гэж ойлгогдохоор бодлого бариад байх юм.
Зарим үед манай төрийн удирдлагад “Энэ хүн яг юу хийх гэж гарсан юм бол оо?” гэж бодохоор хүн зөндөө байх юм. “Би ноёны удам” гэдэг шиг мөнгөтэй болохоороо өөрийнхөө удам угсаанд “Би гишүүний удам” гэж цол авах гэж байгаа мэт хүмүүс олон болжээ. Нийгэм, улсын төлөө өдөр шөнөгүй ухаанаа зарах ёстой албыг олны танил болсон, хөрөнгөжсөн, аль эсвэл хөрөнгөжих хүсэлтэй хүмүүс л хаших гээд байдаг болчихжээ. Гэтэл ард түмэн улам бүр өлсөж, ядраад! Ном мэдлэг ярихад зөрүүлж мөнгө, хоол ярьж байдаг! Бид хаашаа явж байна аа, ааваа?
Өнөөдөр ч гэсэн та Их сургуульдаа хичээл зааж байх үед ихэнх оюутнууд мэдлэгийн хүчийг ойлгохгүй, хэдэн жил суугаад диплом авах л бодолтой байгаа даа! Түүх соёлоо мэдэхийн чухлыг тэдэнд ойлгуулахыг багш хичээж байна гэж тэд мэдэж байгаа болов уу?
Ээжээ! Би тандаа маш их хайртай шүү! Бас хязгааргүй их баярлаж явдаг. Хэдийгээр хаяаа уурандаа хатуу үг хэлж байсан ч, сэтгэл дотроо түүндээ байнга гэмшдэг байсан шүү. Ерээд оны эдийн засгийн хямралыг таны тууштай зүтгэл, сэтгэлийн хүчээр гэр бүл маань даван туулсан. Таны тэр гэр бүл, үр хүүхдүүдийнхээ төлөө өөрийгөө умартан, эцсээ хүртэл тэмцдэг тэр сэтгэлийг тань би өвлөж, энэхүү бүх бэрхшээлүүдийг даван туулж байна шүү. Хамгийн агуу, хамгийн сайн ээж гэдэг бол Та шүү! Тан шиг хайраараа өөрийн бүхнээ хамгаалж, халамжилж чаддаг ээжийн хүү болж төрсөн тул би өнөөдрийг хүртэл улсынхаа далбайг дэлхийн өнцөг булан бүрт мандуулж, гэр бүлийнхээ нэрийг 9 үед дуурсагахаар явна. Хүүгийх нь тухай гарч буй элдэв муу яриа, хов живэнд битгий итгээрэй, та хүүгээ ямар хүн болгож хүмүүжүүлснээ мэдэж байгаа биз дээ. Юу ч хийж чадахгүй хэрнээ хийж буй нэгнийхээ улыг шагайж, амьдардаг хүмүүс өнөөгийн нийгэмд хэтэрхий олон болсон.
Таны шүүгээнд байдаг 1980 оны үед өмсөж байсан эмх цэгцтэй эвхсэн хувцаснуудыг санаж байна. Ялангуяа тэр Их дэлгүүрт 2 цаг оочирлож байж авсан цамцаа хадгалаарай! Бид гурав хойч үедээ тэрхүү цамцны түүхийг ярьж өгөх юм шүү! Өнөөгийн шинэ үеийн залуучууд хүртэл “Аан, ганц цамц авах гэж 2 цаг оочирлоно гэж үү?” хэмээн үл итгэх биз. Ням гаргийн өглөө унтаж байхад гамбанз цохиж байгаа чимээ хааяа санагддаг, зүүдэнд ч ордог. Яг л та гал тогоонд өглөөний хоол бэлдэж байгаа мэт. Тэгээд л ходоод хоржигноно. Та нарыгаа ямар их санаж байна аа… Гэхдээ би гэрээ санаж дусал нулимас ч дусаагаагүй байгаа шүү. Хүү нь тийм сэтгэлийн их хүчтэй хүмүүжиж, өссөн байна гээд боддоо.
Монголынхоо циркчидтэй хамт Өмнөд Африкт гэрийн монгол лавшаа идсэнээс хойш хагас жил болж байна. Сьерра Леон хүрч чадах юм бол монголчууд дээрээ хүнд аяллын алжаалаа тайлж, Монгол хоолоо идэх мөрөөдөл улам нэмэгдэж байна.
Та хоёрыгоо болон ах, дүү, эмээ, хамаатнуудаа маш их санаж байна шүү!
Сайн сууж байгаарай. Баяртай!
Маргааш өглөө цүнхээ баглаад дахиад замд гарна.
Эцэс төгсгөлгүй зам.
Яааая..
Явсаар л…
2008 оны 4 сарын 18.
Монгол Бадарчин 1-р аян. 34 дахь төр.
Камерун улсын Яоундэ хот.
Сайн байцгаана уу? Аав, ээж, ах, эгч, дүү нараа.
Хэдийгээр аялсан улс бүрийн нийслэлээс ил захидал явуулж байгаа ч, жаахан цаасан дээр бодож буй бүх зүйлээ багтаан бичиж чадахгүй байсаар 2 жил 6 сарыг ардаа өнгөрөөжээ.
Миний аяллын тэмдэглэлүүдийг блог дээрээс та бүхэн уншаад, хүү нь бэрхшээлүүдийг хэрхэн давж сурч байгааг харж байгаа байх аа.
Кэйп Таун хотод байхдаа хүлээн авсан та хоёрын захиаг хааяа ганцаардсан үедээ нээж дахин дахин унших үнэхээр сайхан байдаг.
Бараг цээжилсэн гэх үү дээ.
Та хоёрын бичгийн хэлбэрийг мартахааргүй.
Дэлгэрэнгүйгээр унших »
Категори: 
2021/03/16
| 4,745 Үзсэн 
